Category: առցանց ուսուցում

• 18,5 % — գյուղատնտեսական հողեր
• 2,2 % — բնակեցված հողեր
• 3,2 % — արդյունաբերության, տրանսպորտի, կապի և այլ ենթակայության տակ գտնվող հողեր
• 7,7 % — բնապահպանական, մշակութային, հանգստի, սպորտային և պատմամշակութային նշանակության հողեր
• 11,8 % — անտառային հողեր

Հողը ժողովրդի ամենակարեւոր կենսոլորտն է և նրա պահպանությունը, ինչպես նաև արդյունավետ մշակման մակարդակի ապահովումը բոլոր սերունդների գերագույն պարտականությունն է:
Երկրի կեղեւի վերին շերտը, որն օժտված է բերրիությամբ, պիտանի է բույսերի աճի, զարգացման համար, կոչվում է հող:
Հողի հիմնական հատկությունը` բերիությունն է, որով այն դառնում է գյուղատնտեսական արտադրության հիմնական անփոխարինելի միջոց եւ աշխատանքի առարկա:Գյուղատնտեսական մշակաբույսերից բարձր բերքի ստացման գործում կարեւոր նշանակություն ունի մարդու տնտեսական գործունեությունը` ոռոգումը, պարարտացումը, չորացումը եւ այլն, որի արդյունքում սակավ բերրի հողերը վեր են ածվում բարձր բերրի հողերի:
Ապարների քայքայումը, որի ընթացքում առաջանում է մանրացված զանգված`փխրուկ, կոչվում է հողմահարում: Հողառաջացման մեջ ամենից կարեւոր դերը պատկանում է կենսաբանական գործնթացին, որի բաղադրիչ մասը օրգանական նյութի սինթեզն է: Բարձրակարգ կանաչ բույսերը լեռնային ապարներից վերվնում են սննդառությքն համար տարրեր, օգտագործում ջուր եւ ածխաթթու գազ առաջացնում օրգանական մնացորդ: Մեռած բույսերը հարստացնում են ապարը օրգանական նյութերի մնացորդներով: Դանց մի մասը սնունդ է հանդիսանում միկրոօրգանիզմների համար, մյուս մասը հանքայնանում է եւ օգտագործում նոր օրգանական միացությունների հումուսային նյութերի: հողառաջացման տարբեր շերտերում տեղի է ունենում հանքային, օրգանական եւ օրգանահանքային նյութերի տեղաշարժ: Այտ պատճառով էլ առաջանում են գենետիկական հորիզոնները, որոնց ամբողջությունը կազմում է հողի պրոֆիլ:

Սերնդեսերունդ

Կրթական կյանքը սովետական Հայաստանում
1926 թվականից սկսած հայաստանում կատարվել է կրթական բարեփոխումներ ։ Զարգացման գլխավոր պատճառը անգրագիտության վերացում էր։ Ուսուցիչների կրթական մակարդակը բարձրացնելու նպատակով բացվեցին մանկավարժական ուսումնարաններ և համալսարաններ։ 1920-ական թվականներին դպրոցը 9-ամյա էր։ 1932 թվականից ներդրվեց 10-ամյա կրթությունը։ Բացվեցին բազմաթիվ համալսարաններ։ Հայրենական մեծ պատերազմից հետո Հայաստանում ավելացավ դպրոցների թիվը՝ հասնելով 1600-ի։ Իսկ աշակերտների թիվը հասավ 600 հազարի։ 12-15 բուհերում սովորում էր 50-60 հազար ուսանող։

Սոցիալական հարաբերությունները
1950-ական թթ կեսերից ԽՍՀՄ-ում իրականացվեց սոցիալական քաղաքականություն ։ Օրենք ընդուվեց թոշակների մասին , բարձրացրեցին աշխատավարձները։ Սկսեցին կառուցել բնակարաններ։ Արդյունաբերականացման քաղաքականության հետևանքով
արագ տեմպերով աճել է բանվոր դասակարգի, բազմապատկվել է ծառայողների
թվաքանակը, որոնց շարքերին են դասվել բոլոր տեսակների մտավոր աշխատանքներ իրականացնողները, և կրճատվել է գյուղատնտեսության բնագավառում
զբաղված աշխատողների քանակը:

Հստակ կընդգծեք ձեր ժամանակների առավելությունները, թերությունները
Մեր ժամանակներում մարդն ունի ազատ շարժվելու և խոսելու իրավունք ։ Ոչ ոք չի կարող դիմացինի զրկել ինչ որ մի բանից։

Ընտանիքի հոգեբանուտյուն

Ամուսնություն և ընտանիք

Ամուսնությունը կնոջ և տղամարդու միությունն է, որը համարվում է սոցիալական կապի հատուկ ձև: Ընտանիքի գլխավոր նպատակն է փոխադարձ հարգանքի և սիրո հիմքի վրա ստեղծել ընտանիք, ունենալ երեխաներ, խնամել նրանց, պահել, դաստիարակել: Յուրաքանչյուր ընտանիքում սահմանված է ընտանիքի անդամների դերը:

Սովորաբար ընտանիքի տեսակները դասակարգվում են ըստ կառուցվածքի: Առավել ընդունված է տարբերակել ընտանիքի 2 հիմնական տեսակ՝ միջուկային և ընդլայնված:
Միջուկային ընտանիք: Ընտանիքի այս տեսակը կազմված է միայն հիմնական անդամներից՝ ամուսնական զույգից և նրանց զավակներից:
Ընդլայնված ընտանիք: Ընտանիքի այս տեսակի կազմում, բացի ամուսիններից և նրանց երեխաներից, մտնում են նաև պապը, տատը և այլ հարազատներ: Ընդլայնված ընտանիքի տեսակ կարող է լինել նաև, երբ երկու միջուկային ընտանիքներ միասին են ապրում:

Ժամանակակից ընտանիքի առաջնային ձևը և հիմքը նահապետական ընտանիքն է, որին բնորաշ է տղամարդու գերիշխանություը ընտանիքում: Հասարակության զարգացմանը զուգընթաց ավանդական նահապետական ընտանիքը փոփոխվում է և ընտանիքում կանանց դերակատարումը մեծանում է:
Ժամանակակից ընտանիքի գործառույթները:
1.Վերարտադրողական— երբ ընտանիքում ծնվում են նոր մարդիկ՝ ապահովելով սերնդի վերարտադրությունը և մարդկության գոյությունը:
2.Տնտեսական— երբ ընտանիքը՝ որպես տնտեսական միավոր, վաստակում է կենսական միջոցներ և ծախսում՝ ապահովելով իր նյութական բարեկեցությունը:
3.Սոցիալականացման, դաստիարակչական—դրա շնորհիվ երեխան ընկալում է նախորդ սերունդների փորձը, հասարակության մեջ վարքի նորմերն ու կանոնները։
4.Հաղորդակցական— երբ ընտանիքի անդամները շփվում են միմյանց հետ, զգացմունքներ, մտքեր և տեղեկություններ են փոխանակում, փոխազդում են՝ նպաստելով միմյանց զարգացմանը, անձնային, հոգեբանական վերափոխումներին:

Կոնֆլիկտ

Կոնֆլիկտը միջազգային այն տերմիններից է, որը թարգմանության կարիք չունի, բայց իմաստը հետևյալն է, այն հակադարձ նպատակների, հայացքների, ձգտումների, միտումների, դրդապատճառների բախում է:
Մարդն իր ողջ կյանքի ընթացքում չի կարող զերծ մնալ կոնֆլիկտներից: Քանի դեռ բախում է նրա զարկերակը: Բախումներն անկասկած, լավ բանի չեն հանգեցնում, խաթարում են մարդկային փոխհարաբերությունները, առաջացնում լարվածություն և ցնցումներ, որոնք անդրադառնում է մարդու առողջության վրա: Ուստի շատ մարդիկ հիմնականում խուսափում և վախենում են բախումներից: Կոնֆլիկտները բնորոշում են ըստ տարբեր սկզբունքների։

Սակայն դրանք հիմնականում լինում են՝

• Ներանձնային
• Միջանձնային
• Ներխմբային
• Միջխմբային
• Անձ-խմբային

Միջանձնային 

Կոնֆլիկտի դեպքում հարկավոր են առնվազն երկու հոգի։ Տվյալ պարագայում կան հակազդող երկու տարբեր կողմեր և մեկ նպատակ։ Սա թերևս բոլորի կյանքում ամենահաճախ հանդիպող կոնֆլիկտի տեսակն է։

Ներխմբային 

Կոնֆլիկտները առաջանում են խմբերի ներսում։ Երբ խմբի ներսում բաժանվում են 2 մասի և հակամարտում միմյանց դեմ։

Այն ընդունակւժությունները,որոնցով էք մյուսներից

Յուրաքանչյուրս տարբեր ենք մտածելակերպով, խառնվածքով, ունակություններով , արտաքինով։ Տարիների ընթացքում մենք կյանքի փորձ ենք ձեռք բերում և կատարելագործում։

Ինչ վերաբերվում է ընդունակություններին, դրանք կարող են լինել ի ծնե և ձեռքբերովի։

Ի ծնե մարդ կարող է լինել շատ խելացի և հեշտ ընկալել յուրաքանչյուր տեղեկություն, իսկ այն մարդը ով այդքան էլ ունակություն չունի նույն բաներին կարող է հասնել , բայց մեծ ջանքեր գործադրելով։

Մի մարդ կարող է ծնված լինել շատ հարուստ ընտանիքում, մյուսը՝ աղքատ։ Սակայն յուրաքանրյուր դեպքում էլ նրանք կարող են հավասարվեն , սակայն աղքատը քրտնաջան կաշխատի, իսկ հարուստը ուղղակի կնստի տանը։

Եթե խոսեմ իմ ընդունակություններց , կարող եմ ասել , որ ունեմ լավ հիշողություն։ Սա ի ծնե է , իսկ ձեռքբերովի ընդունակությունս կարող եմ առանձնացնել , որ հետաքրքրասեր եմ ։

Ամեն ինչ հարաբերական է այս աշխարհում և անհնարին ոչինիչ էլ չկա , ուղղակի պետք է լինել աշխատասեր և ունենալ նպատակներ։

Ընդհանուր անձի զարգացման առանձնահատկությունները

Անհատի զարգացումը օգնում է հասարակությանը ավելի լավ իրականացնել նպատակներն ու խնդիրները։ Զարգանալով մարդը կարող է հասնել նոր բարձունքների։ Մարդ հիմնականում զարգանում է տեղեկություն և նոր գիտելիքներ ստանալով։ Գիտելիքները՝ մարդ ինքն է հայտնաբերում։

Ամեն տարիքում մարդու առջև բացվում են նոր փորձություններ։ Հաղթահարելով դրանք նա ստանում է փորձ և զարգանում է ։ Նույն փորձությունը կարող են անցնել հազարավոր մարդիկ, և նրանցից յուրաքանչյուրը, հաղթահարելով այն, կստանա իր առանձնահատուկ արդյունքը։ Դա կախված է մարդու տարիքից, սեռից, հոգեվիճակից, մտածելակերպից և զարգացած լինելու մակարդակից։

Tenses Exercise

1. When I opened my eyes, I saw a strange sight.
2. Every morning she wakes up early and gets ready for work.
3. If I knew what he wanted, I would not permit this.
4. I haven’t heard anything from her in a long time.
5. The headmaster wants to talk to you.
6. Jane lives with her parents.
7. We are visiting Greece next month.
8. The moon revolves around the earth.
9. She has written a novel.
10. All students have handed in their work.
11. I have been teaching English for twelve years.
12. The students are rehearsing their dialogues.

Albertos new neighbour

Alberto took one look at his new neighbours and knew that his life was going to get more difficult. He watched them arrive in their big, noisy car and watched them get out. There they were, two of them, as big and as noisy as their car – and smelly and stupid as well.

‘Terrible!’ he thought. ‘How am I going to put up with them?’ He went to tell Mimi. Mimi was the friend he lived with.

‘Have you seen the new neighbours?’ he asked her.

‘No,’ she said. ‘Who are they?’

‘Two of them. The ones we don’t like. Big and noisy and stupid and smelly. Just like they always are.’

‘Oh no,’ said Mimi. ‘How awful! Still, I suppose we can just ignore them.’

‘I suppose you’re right,’ agreed Alberto. ‘We’ll just have to ignore them.’

For a few days, then, Alberto and Mimi tried to ignore their new neighbours. When the neighbours went out for a walk, Alberto and Mimi didn’t say hello to them. When the neighbours were in their garden, Alberto and Mimi went inside. This was OK for a few days, but, perhaps inevitably, things didn’t stay this way …

One day, Alberto woke up from his sleep to find one of the neighbours in his garden. ‘Mimi!’ he shouted. ‘Have you seen this!? He’s in our garden!!!! Look!’

‘How terrible,’ said Mimi. ‘Let’s call our staff and make sure they get rid of him immediately!’

Mimi went off to call their staff. Two minutes later, Alberto and Mimi’s head of staff was out in the garden trying to get rid of the unwelcome neighbour. ‘Go on!’ he shouted. ‘Get out of here! Go home!’ The neighbour didn’t say anything but gave Alberto and Mimi’s head of staff a dirty look, then he went back into his garden. Alberto and Mimi felt better and then asked their head of staff to prepare their lunch for them.

However, it wasn’t enough. Over the next few days, Alberto and Mimi often found one or other or both of their new neighbours walking around their own garden. It was terrible. To show how they felt, Alberto and Mimi went into their neighbours’ garden at night, when the neighbours were inside, and broke all the flowers.

The next morning one of the neighbours came to talk to Alberto.

‘Hey!’ he said. ‘Hey, you!’ Alberto ignored him, but he continued talking. ‘You came into our garden last night and broke all the flowers!’ Alberto didn’t say anything but gave his neighbour a dirty look. ‘Now I’m in trouble!’ continued his neighbour. ‘They think I did it!’

‘Who are «they»?’ asked Alberto.

‘My owners, of course,’ replied the neighbour.

‘Owners!?’ said Alberto. ‘You have «owners»?’

‘Course we do,’ said his neighbour. ‘Don’t you?’

‘Oh, no,’ replied Alberto. ‘We have staff.’

Alberto went to tell Mimi that the neighbours didn’t have staff but owners.

‘That’s not a surprise,’ said Mimi. ‘That explains everything. That’s why they’re so noisy and smelly and stupid. We need to make their owners become staff.’

The next day, Alberto and Mimi were actually very friendly with their new neighbours. They tried to explain how to make their owners become ‘staff’.

‘Listen,’ said Alberto to them. ‘It’s very easy. First, understand that the house is your house, not theirs.’

‘And second,’ said Mimi, ‘make sure that you are always clean.’

‘Make sure they give you food whenever you want!’

‘Sit on the newspaper while they are reading it!’

‘Sleep as much as possible – on their beds!’

‘And finally, try not to bark but to miaow instead.’

But it was no good. The neighbours just didn’t understand. After a week, they gave up.

‘It’s no good,’ said Mimi. ‘They’ll never understand – dogs have owners, cats have staff.’

Booking a table

Staff: Hello, Gino’s.

Jamie: Hi. Can I book a table for tomorrow night, please?

Staff: How many people is it for?

Jamie: Four.

Staff: And what time would you like?

Jamie: About eight, eight thirty maybe?

Staff: Let’s see … We’re pretty busy tomorrow, so I can do half past seven or nine.

Jamie: Oh. OK, then. Half seven, please.

Staff: What name is it?

Jamie: Jamie.

Staff: J-A- …?

Jamie: M-I-E

Staff: OK, so that’s a table for four at half past seven tomorrow evening.

Jamie: Great. Thanks! Bye.

Staff: Bye.

---

Staff: Hello, Gino’s.

Jamie: Hi, I called earlier to book a table for four and I was wondering if I can make it for six instead?

Staff: Ah, what name was it?

Jamie: It’s Jamie.

Staff: Table for four at half past seven. So you want to change it to 6 o’clock?

Jamie: No, sorry. Can I make it for six people?

Staff: Oh, I see. Sorry! That shouldn’t be a problem. I can move you to a bigger table but it will be nearer the kitchen. Is that OK?

Jamie: No problem. Is it possible to change the time as well? Make it a little bit later?

Staff: Ah … yeah, we can. Is eight OK for you?

Jamie: Perfect, thanks!

Staff: Lovely. See you tomorrow, then.

Jamie: Thanks! Bye!

Staff: Thanks. Ciao! 

My Favourite Armenian

While we say famous Armenians, the first person which comes to my mind and head is Monte Melkonyan. I have examined a lot about his life, what I find interesting, respectful in him, was that he left America and came to Armenia to protect our country. He is one of few Armenians who put his efforts into his nation’s development and benefits. Every Armenian should be proud of that we have Monte Melkonyan.

Monte Melkonian was an Armenian revolutionary, left-wing nationalist militant and commander. In his life one fact is very important, he took part in ASALA, he took part in the assassinations of several Turkish diplomats in Europe His life was full of challenges, difficulties, but he overcame everything. One of them was that he was later arrested and sent to prison in France. But then, he was released and in the following year, acquired a visa to travel to Armenia.

Monte was killed by Azerbaijani soldiers while surveying Merzili with five of his comrades in the aftermath of the battle. He was buried at Yerablur cemetery in Yerevan and declared a National Hero of Armenia in 1996.

Aunt Helen’s House-Reading Comprehension Multiple Choice

I’m going to tell you about my Aunt Helen’s house. It’s not her main house, that’s in the city. No, this house is by the lake. There was a small town by the lake called Miller’s Ford, but all the people moved away when the fishing and mining stopped about sixty years ago. But the houses stayed, of course. My Aunt Helen uses that house as a vacation home and she goes there for a few weeks every year to relax.

But staying in that house isn’t a relaxing experience. I think the house is haunted! I think there’s a ghost there from many many years ago. Helen says I’m silly and that I’ve got an over-active imagination. But there are many things that happen in that house that cannot be easily explained.

One day, shortly after getting up, I went to find my Aunt Helen to say «good morning» and I heard her talking in a room that she usually never uses. I think it used to be the nursery of the house when Miller’s Ford was a busy town in the 19th Century. I listened at the door and could hear Helen reading something out, or perhaps she was dictating a letter. I couldn’t hear any other person in the room with her so it wasn’t a normal conversation. I didn’t want to disturb my aunt, so I went back downstairs and went to make breakfast in the kitchen, which I ate on the porch that overlooked the lake. It was a beautiful sunny morning. Half an hour later, I heard my aunt’s car arriving. She had been to the local store to buy some bread and milk. I couldn’t believe it!

«What are you looking so shocked for?» she asked me.

«I thought you were in the old nursery, working on your letters, Auntie,» I replied.

«I never go in that room,» she said. «I haven’t been in that room for fifteen years.»

A few other things like that happened over the next few visits I made to that house and I grew to dislike it very much. Then, one day in my local library, I found a story in an old newspaper with the title «The Constant Babysitter». The story was that a baby had died in one of the houses by the lake at Miller’s Ford and the babysitter was blamed, a woman of 37 who was a family friend and had offered to look after the baby. But she spent all her time in the kitchen writing her letters and didn’t know that someone had climbed in the baby’s window and taken her. The baby was never found. The woman killed herself through depression after the baby’s disappearance and local people then said her ghost stayed very close to where the baby was left by the parents — in the nursery.

I never went back to that house, despite my Aunt Helen’s many invitations.

1.The narrator describes the house where her aunt lives all year.

    false

    true

2. Why did the people leave Miller’s Ford

    the lake flooded

    the haunted house

    the economy

3. Aunt Helen also believes there’s something «strange» in the house.

    true

    false

4. Why was the narrator looking for Aunt Helen?

    to tell her about the nursery

    to have breakfast

    to greet her

5. Why did the narrator think it wasn’t a «normal conversation»?

    she heard only one person

    the people were shouting

    the voices were strange

6. What did Aunt Helen say about the nursery?

    she didn’t like to use it

    that she never used it

    the room was locked

7. Who took the baby in the story?

    a friend of the babysitter

    the babysitter

    nobody knows

8. Why does the ghost probably stay in the nursery?

    it feels guilty about what happened

    because of the lake view

    she jumped from that window

Let-Have-Make

1. Don’t let your son drive without having a driver’s licence.
2. My mother will have my sister cook  some meat with zucchini.
3. His wife had him buy  some squash.
4. Don’t let children  drink the spring water unless you boil it.
5. The teacher made students tell an oral story to enhance their speaking.
6. Let your body stay  healthy by exercising and avoiding obesity.
7. His mother made him preserve her little sister for a while.
8. Distinguished writer’s books made me change  my life in a good way.
9. The tailor had his assistant sew sleeves.
10. The valiant man made that woman  surprise by rescuing her child who had fallen down from the tree.
11. The chef let the stewing beef  burn in the oven

ESL Doctors Reading Comprehension Passage

When most people are ill with a non-life threatening condition they will most often see a General Practitioner, a GP, also called a Family Doctor. These doctors generally work in the local community in surgeries rather than in hospitals, so they are convenient for people to see for a consultation. However, other GPs can work in a very wide range of areas, such as in hospitals, in education and for insurance companies.

As the name suggests, GPs are doctors that do not have a specialty, such as a brain surgeon or cancer specialist: they are able to diagnose and treat all the possible diseases and problem that one of their patients might have. They can treat and manage most illnesses and perform some minor surgeries in their practice. Then for more serious cases they will refer the patient to a specialist that will work in a hospital.

If you are ill and need to see a GP you will normally need to make an appointment. Sometimes you can just walk into the surgery and see a doctor, but that is not very likely as GPs are normally very busy and all their appointment times will be fully booked. Often you have to wait several hours if not at least one of two days before you can get an appointment with a GP. If you are too ill to wait you have to go to a hospital and visit the accident and emergency department. 

GPs also make house-calls. These are when the GP comes to your house to treat you or see a patient. Most often a GP has to make house-calls to see elderly people who cannot get to the surgery easily. They might be ill and need to doctor to give them medicine or it could be that the GP just want to check on them and make sure that they are ok.

If you are ill, the doctor will normally prescribe you some medicine and tell you to go away for a few days before you go back and visit them again if you have not started to get better. The GP will also explain how you can have a better lifestyle that could prevent you from becoming ill in the first place. They will normally recommend that you stop smoking cigarettes (if you do), not to drink too much alcohol and to get exercise. Once you have your prescription you will need to visit a pharmacy to get the medicine the doctor prescribed you.

Tim’s Day

Every day Tim wakes up at five thirty when his alarm clock rings. He gets up and then goes to the bathroom and has a long, hot shower. After that he makes breakfast for him and his wife, Betty. Tim has coffee and two slices of toast and Betty drinks a cup of tea and eats a bowl of cornflakes. At six o’clock Tim brushes his teeth, always before he gets dressed because it is very important that he doesn’t get toothpaste on his clothes — Tim is a train driver and he wears a uniform! Finally, he kisses his wife and baby son and leaves his house in Watford at a quarter after six.

Tim starts work at seven o’clock and drives trains on the London Underground. He usually works in the mornings from Monday to Friday, but he sometimes works on the weekends too. At noon he stops work for half an hour to have his lunch. He eats cheese and tomato sandwiches which Betty makes for him, and drinks a bottle of milk. After lunch he works until four o’clock and then he goes home. In the evening he plays with his baby son, Ben, and watches TV with Betty. At ten thirty they all go to bed because they are very tired — and because they get up so early in the morning!

1.

Էլեկտրական էներգիայի պահանջարկի օրեցօր աճը ստիպել է մարդկությանը փնտրել նաև էլեկտրաէներգիայի այլընտրանքային աղբյուրներ: Ներկայումս այդպիսիք են հողմային, երկրաջերմային, մակընթացային և արեգակնային էլեկտրակայանները:

Հողմաէլեկտրակայանը—

քամու էներգիան էլեկտրականի վերածող իրար միացած բազմաթիվ հողմատուրբինների համալիր է: Առավել չափով քամու էներգիա «որսալու» նպատակով հողմատուրբիններն ունեն հսկայական թևեր: Հատուկ սարքերով ղեկավարվող մեխանիզմները որոշում են քամու ուղղությունը և հողմատուրբինների թևերը շրջում այդ ուղղությամբ: Կալիֆոռնիայի հողմակայանում տեղադրված է ավելի քան 4000 գեներատոր, որոնց արտադրած էներգիան բավարարում է ողջ Սան Ֆրանցիսկոն էլեկտրաէներգիայով ապահովելու համար:

Արեգակնային— 

էներգիան էլեկտրականի վերածելու համար գիտնականները ստեղծել են արեգակնային մարտկոցներ, որոնք բաղկացած են բազմաթիվ լուսաէլեկտրական բջիջներից: Յուրաքանչյուր բջիջ կազմված է աննշան քիմիական խառնուրդներ պարունակող սիլիցիումի շերտերից: Երբ այդպիսի բջիջի վրա ընկնում է արեգականային լույսը, էլեկտրոնները սիլիցիումի մի շերտից տեղափոխվում են մյուսը՝ առաջացնելով էլեկտրական հոսանք: Արեգակնային մարտկոցներն արդյունավետ աշխատում են հատկապես արևոտ վայրերում: 

Երկրաջերմային— 

էլեկտրակայաններում օգտագործում են Երկրագնդի խորքում թաքնված էներգիան, որտեղ նրա հալված միջնապատյանին մոտ հանքապարները շիկացած են մինչև 300^օC: Այդ ջերմությունը օգտագործելու համար հորատում են 2 խոր, նեղ հորատանցքեր. անցքերից մեկի մեջ ջուր են մղում, որն ակնթարթաբար սկսում է եռալ և վերածվում է գոլորշու: Իսկ այդ վիթխարի ճնշման գոլորշին վեր է բարձրանում երկրորդ հորատանցքով և օգտագործվում տուրբինը պտտելու ու էլեկտրաէներգիա ստանալու համար:

Մակընթացային— 

էլեկտրակայաններում էլեկտրաէներգիայի է վերածվում մակընթացության էներգիան: Դրանք հատուկ սարքեր են, որոնք կառուցված են ծովափերին և օգտագործում են մակընթացության ժամանակ դեպի ցամաք շպրտվող ջրի էներգիան:Գիտնականներն ստեղծել են նաև ծովի ալիքների ջրի մակարդակի փոփոխությունը էլեկտրական էներգիայի վերածելու սարքեր: Դրանցից մեկը, որը հանդերձված է լողաններով, անվանել են «բադիկ»: Ալիքների վրա վեր ու վար տատանվող այդ լողաններն ալիքների էներգիան հաղորդում են պոմպին, որը շարժման մեջ է դնում տուրբինով ոչ մեծ գեներատորը:

2.

Ջերմաէլեկտրակայան (ջէկ)-

Ջէկում էներգիան արտադրում են շոգետուրբինով շարժման մեջ դրվող գեներատորները: Տուրբինը պտտող շոգի ստանալու համար կաթսաներում ջուրը եռացնում են՝ մազութ կամ մանրացված ածուխ  այրելով: Օգտագործված շոգին սառեցնում են, խտացնում և կրկին ուղարկում են կաթսայակայանք:Որոշ ջէկերում, որպես լրացուցիչ վառելիք, այրում են թափոններ ու ամենաբազմազան մնացուկներ: Հզոր ջէկեր են գործում նաև Երևան ու Հրազդան քաղաքներում:

Ջրաէլեկտրակայան (ջրէկ)-

Ջրէկները կառուցում են մեծ, ջրառատ կամ լեռնային արագահոս գետերի վրա: Ջրէկի շինարարությունը, սովորաբար, սկսվում է հողե, քարե կամ բետոնե ամբարտակի կառուցումով: Պատնեշված գետի ջուրը կուտակվում է ամբարտակի մոտ՝ առաջացնելով ջրամբար: Սեփական ճնշման տակ ջուրը հսկա խողովակներով ջրամբարից ուժգնորեն թափվում է տուրբինի վրա և պտտում նրա ներսում գտնվող պողպատե թիանիվը: Թիանվին միացված է մեկ այլ մեքենայի՝ գեներատորի ներքին մասը՝ ռոտորը, որը նույնպես պտտվում է, և գեներատորն արտադրում է էլեկտրական էներգիա:

Ատոմային էլեկտրակայան (ԱԷԿ)-

ԱԷԿ-ում մի ամբողջ վագոն ածխի փոխարեն հարկավոր է ընդամենը 10 գ ատոմային վառելիք: ԱԷԿ-ում գեներատորները պտտման մեջ են դրվում շոգետուրբիններով, իսկ շոգի ստանալու համար անհրաժեշտ ջերմությունն անջատվում է ատոմային ռեակտորում տեղի ունեցող միջուկային ռեակցիայից: Ռեակտորը շրջափակված է բետոնե հաստ պատերով, և ինքնաշխատ սարքերը վերահսկում են միջուկային ռեակցիան ու անհրաժեշտության դեպքում դադարեցնում այն:

Վառելիքաէներգետիկ ռեսուրսները արդյունաբերության եւ կենցաղային օգտագործման բոլոր հասանելի էներգիայի տեսակների աղբյուրներն են՝ քիմիական, էլեկտրական, միջուկային, ջերմային, մեխանիկական:

1.

Նավթ

Նավթը բնական եղանակով հայտնվող երկրի նստվածքային թաղանթում տարածված այրվող յուղանման յուրահատուկ հոտով հեղուկ է:

Բնական գազ

Բնական գազը երկրի ընդերքում լինում է գազային վիճակում:  Արդյունաբերական հանքավայրերը հանդիպում են որևէ այլ օգտակար հանածոյի հետ կապ չունեցող առանձին կուտակների, գազանավթային հանքավայրերի, որտեղ գազային ածխաջրածինները լրիվ կամ մասամբ լուծված են նավթի մեջ կամ գտնվում են ազատ վիճակում, ինչպես նաեւ գազակոնդեստատային հանքավայրերի ձեւով:

Ածուխ

Ածուխները պինդ, ածխածնով հարուստ այրվող օգտակար հանածոներ են, որոնք առաջացել են երկրի ընդերքում միլիոնավոր տարիների ընթացքում՝ հնագույն բույսերի, մնացորդների, քիմիական փոխակերպումների, միկրոօրգանիզմների եւ այլնի միջոցով:

2.

Երեքն էլ վառելիքաէներգետիկ ռեսուրսներ են և շատ մեծ դեր ունեն ներկայիս մարդու կենցաղում: Եվ այդ մեծ պահանջարկի արդյունքում ռեսուրսների պաշարները նվազում են անվերադարձ՝ մեծացնելով էկոլոգիական խնդիրների սանդղակը՝ պատճառ հանդիսանալով մարդկության գործունեությանը եւ կյանքին սպառնացող վտանգի ընդլայմանը:

Էներգիան է մարդու ամենօրյա գործունեության հիմքը. էներգիայի արդյունքում է, որ ամեն օր գործարկվում են գործարանները, էլեկտրակայանները, ու դրանց արդյունքում ստացվում է լույս, ջերմություն, արտադրանք, այսինքն՝ մարդու կենսագործունեությունն ապահովող գործառույթները:

3.

1. էներգակիրներ-տեխնիկայի և տեխնոլոգիայի զարգացման ժամանակակից մակարդակով և շրջակա միջավայրի պահպանման պահանջներով պայմանավորված էներգակիրների օգտագործումը տնտեսապես շահավետ և առավելագույն արդյունավետություն ստանալու պայմանով
2. Ածուխ-Բուսական կամ կենդանական մարմիններից բարձր ջերմության ներգործությամբ ստացվող նյութ
3. Նավթ-Յուղային պարունակությամբ հանքային հեղուկ նյութ, որ օգտագործվում Է որպես վառելիք, ինչպես և զանազան արտադրանքների հումք
4. ԲՆական գազ-Նավթաբեր հանքերից ստացվող գազ
5. Էկոհամակարգ-կենսաբանական համակարգ, որը կազմված է կենդանի օրգանիզմների համայնքից` բիոցենոզից, նրանց բնակության միջավայրից՝ կենսատոպից, կապի համակարգից՝ որը էներգիայի և նյութի փոխանակություն է իրականանում նրանց միջև

Աղբյուրը՝ Հայկական սովետական հանրագիտարան
http://www.wikipedia.org

Ջուրն օրգանիզմի կարևորագույն բաղադրիչն է: Օրգանիզմում այն առաջանում է օրգանական նյութերի օքսիդացման արդյունքում և մասնակցում է կենսագործունեության համար կարևոր շատ քիմիական ռեակցիաների: Հասուն մարդու օրգանիզմի 60-65 %-ը կազմում է ջուրը: Ջուրը կյանքի սկզբնաղբյուրն է, առանց որի հնարավոր չէ ապրել: Կյանքը ծագել է ջրից: Ջուր կա ամեն մի կենդանի էակի մեջ: Ջուրը, ինչպես և լույսը, կենդանի ինֆորմացիա է կրում և փոխանցում: Ջրին հնարավոր է ծրագրել:Ջրի հետ կապված ուսումնասիրությունները բերեցին նրան, որ ջուրը ունի հիշողություն, որ ջուրը լսում և հիշում է շրջակայքում կատարվածամեն բան: Ջրի վրա ամենամեծ ազդեցությունը թողնում է մարդը` իր էմոցիոնալ վիճակով ու ամեն մի արտասանած բառով: Սերը բարձրացնում է ջրի էներգետիկան, իսկ ագրեսիան` ցածրացնում:Փորձերը ցույց են տվել, որ ստրուկտուրավորված ջուր խմելուց հետո, մարդու արյան մեջ դրական փոփոխություններ են կատարվում: Աղոթքներ ընթերցելով մարդը փոխում է ջրի կառուցվածքը: Բոլոր մթերքները ջուր են պարունակում և աղոթքը մթերքում պարունակվող ջրին ներդաշնակ կառուցվածք է հաղորդում:Իր դրական ու բացասական մտքերով մարդն ազդում է բնության վրա, քանի որ բնության մեջ բոլոր օրգանիզմները ջուր են պարունակում:Ջուրը ուղեկցում է մեր կյանքի ամեն մի ակնթարթը: Մեր օրգանիզմի ջրի օրական պահանջը կազմում է 2 ,3 լ:Բուժիչ հանքային ջուր է համարվում այն ջուրը, որն իր յուրահատուկ ֆիզիկաքիմիական հատկությունների շնորհիվ կարող է օգտագործվել բուժման, վերականգնման և տարբեր հիվանդությունների կանխարգելման համար: Սակայն ամեն հանքային ջուր չէ, որ կարող է համարվել բուժիչ: Բուժական նպատակներով օգտագործվող հանքային ջրերը պետք է արդյունահանված լինեն բնական աղբյուրներից կամ տարբեր խորություն ունեցող հորատանցքերից:Ջուրը մարդու համար անփոխարինելի է և բնության հարստություններից ավելի թանկ է գնահատվում, քան ոսկին, նավթը, գազը:

Հետաքրքիր փաստեր ջրի մասին

1. Կորցնելով մարդու մարմնի ջրի 2% -ը` մարդու մոտ ծարավ է առաջանում, 6-8%-ի դեպքում կիսաուշաթափ վիճակ , 10%-ի դեպքում սկսվում են գալուցինացիաներ և առաջանում են խնդիրներ կուլ տալու հետ, իսկ 12%-ի դեպքում մարդ մահանում է:
2. Երկրի հողային մասի մեջ ջուրը 10-12 անգամ ավելի շատ ջուր կա, քան համաշխարհային օվկիանոսում :
3. Միայն ջրի պաշարի 3%-ն է խմելու, ընդ որում դրա մեծ մասը սառցաբեկորների մեջ է:Եվ միայն 1.1%-ն է հասանելի մարդկանց:
4. Ալկոհոլային խմիչքների և կոֆեինի օգտագործումը բերում է ջրազրկման: Ամեն խմված բաժակից հետո, պետք է լրացուցիչ ջուր խմել :
5. Օվկիանոսի մաքուր ջրի կապույտ գույնը բացատրվում է լույսի ամբողջությամբ կլանման և տեղաբաշխման հաշվին:
6. Ծովի ջուրը սառչում է 1.91C ջերմաստիճանում:
7. Ջուրը անդրադարձնում է լույսի միայն 5%-ը, այն դեպքում, երբ ձյունը կազմում է 85%: Օվկիանոսի սառույցի տակ անցնում է միայն 2%-ը:

Беспилотник — это необязательно то, что летает, это и на земле, и на воде, и в воздухе. Возможно, такая путаница связана с тем, что в англоязычном термине нет слова «пилот», там это называется unmanned vehicle: vehicle — ‘транспортное средство’, unman — ‘без человека’. По-русски словосочетание «бесчеловечные транспортные средства» звучит не очень хорошо, хотя некоторые используют такой термин, можно встретить еще «безлюдный», но у нас принято говорить «беспилотный». Второй момент тоже по поводу этого пилота, он на самом деле не совсем понятен. Рассмотрим простейший пример, когда у нас есть некий квадрокоптер и он ведет какую-то видеосъемку. Сейчас в 99,9% случаев им управляет некий человек, пилот, просто он не находится непосредственно на этом беспилотном транспортном средстве или в нем. Получается такой дуализм: пилота вроде нет, но на самом деле он есть.

Անօդաչու սարքը պարտադիր չէ, որ թռչում է, այն գտնվում է երկրի վրա, ջրի վրա և օդում: Թերևս այս խառնաշփոթը պայմանավորված է նրանով, որ անգլերեն տերմինը չի պարունակում «օդաչու» բառը, այն կոչվում է անօդաչու փոխադրամիջոց. Տրանսպորտային միջոց « տրանսպորտային միջոց », անօթևան «առանց անձի»: Ռուսաստանում «անմարդկային տրանսպորտային միջոցներ» արտահայտությունը շատ լավ չի հնչում, չնայած ոմանք օգտագործում են այս տերմինը, կարող եք նաև գտնել «ամայի», բայց մենք սովորաբար ասում ենք «անօդաչու»: Երկրորդ կետը վերաբերում է նաև այս օդաչուին, նա իրականում այնքան էլ պարզ չէ: Հաշվի առեք ամենապարզ օրինակը, երբ մենք ունենք քառանկյուն և այն իրականացնում է մի տեսակ տեսանկարահանում: Այժմ դեպքերի 99.9% -ում այն ​​վերահսկվում է որոշակի անձի, օդաչուի կողմից, նա պարզապես ուղղակիորեն չի գտնվում այս անօդաչու սարքում կամ դրա մեջ: Ստացվում է այս երկակիությունը. Կարծես օդաչու չկա, բայց իրականում նա է:

В рамках совместного проекта ПостНауки и Санкт-Петербургского политехнического университета Петра Великого мы публикуем лекцию доктора технических наук Владимира Заборовского, посвященную роли компьютерных технологий в инженерной деятельности и проектировании новых систем.

Որպես Post-Science- ի և Պետերբուրգի Մեծ Սանկտ Պետերբուրգի պոլիտեխնիկական համալսարանի համատեղ ծրագրի մաս, մենք հրատարակում ենք Տեխնիկական գիտությունների դոկտոր Վլադիմիր Զաբորովսկու դասախոսությունը `տեխնիկայի ոլորտում համակարգչային տեխնոլոգիաների դերի և նոր համակարգերի նախագծման վերաբերյալ:

На сегодняшний день, если мы анализируем возможности, которые открываются перед нами, с точки зрения новых технологий, мы должны принять к сведению несколько кардинально новых обстоятельств, которые определяют то, что называется технологическим ландшафтом нашей цивилизации. Примерно 20 лет назад появилось понятие «экономика, основанная на знаниях». Это метафора, которая воодушевила довольно многих, в том числе инженеров и ученых, сдвинуть свои исследования в сторону, где интеллектуальные технологии будут определять то, что будет в ближайшее время создаваться, те возможности, открывающиеся нам в ближайшей перспективе, и те возможности, которые нас ждут в ближайшие десятилетия или даже больший период времени.

Այսօր, եթե մենք վերլուծում ենք մեր առջև բացվող հնարավորությունները, նոր տեխնոլոգիաների տեսանկյունից, մենք պետք է հաշվի առնենք մի քանի կարդինալ նոր հանգամանքներ, որոնք որոշում են, թե ինչ է կոչվում մեր քաղաքակրթության տեխնոլոգիական լանդշաֆտը: Մոտ 20 տարի առաջ հայտնվեց «գիտելիքահեն տնտեսություն» հասկացությունը: Սա փոխաբերություն է, որը ոգեշնչել է բավականին շատերին ՝ ներառյալ ինժեներներն ու գիտնականները, իրենց հետազոտությունները տեղափոխել այն կողմ, որտեղ խելացի տեխնոլոգիաները կորոշեն, թե ինչ կստեղծվի առաջիկայում, այն հնարավորությունները, որոնք կբացվեն մոտ ապագայում և այն հնարավորությունները, որոնք մենք սպասելով առաջիկա տասնամյակների կամ նույնիսկ ավելի երկար ժամանակահատվածի:

Если говорить о тех возможностях, которые на сегодняшний день являются ключевыми для получения экономических преимуществ, завоевания того или иного положения в научных исследованиях, то все эти возможности так или иначе связаны с тем, что принято называть компьютерными науками. И когда такая метафора, как компьютерные науки, произносится, всегда надо понимать, что под этим подразумевается несколько достаточно тесно связанных, но все-таки разных групп вопросов. Наш Институт компьютерных наук и технологий реализует следующие три группы исследований: прежде всего, компьютерные науки как науки о создании новых компьютеров, затем компьютерные науки и технологии как науки о создании программного обеспечения, и третья область деятельности — это компьютерные науки как сфера применения компьютеров в различных областях знаний.

Եթե ​​մենք խոսում ենք այն հնարավորությունների մասին, որոնք այսօր առանցքային են տնտեսական օգուտներ քաղելու և գիտական ​​հետազոտություններում որոշակի դիրք գրավելու համար, ապա այդ բոլոր հնարավորությունները ինչ-որ կերպ կապված են այն հետ, ինչը սովորաբար կոչվում է համակարգչային գիտություն: Եվ երբ համակարգչային գիտության այնպիսի փոխաբերություն է, որ պետք է միշտ հասկանալ, որ սա նշանակում է մի քանի բավականին սերտ կապված, բայց դեռ հարցերի տարբեր խմբեր: Մեր համակարգչային գիտության և տեխնոլոգիաների ինստիտուտը իրականացնում է հետևյալ երեք հետազոտական ​​խմբերը ՝ նախևառաջ ՝ համակարգչային գիտությունը, որպես նոր համակարգիչներ ստեղծելու գիտություն, այնուհետև համակարգչային գիտությունն ու տեխնոլոգիան, որպես ծրագրային ապահովման ստեղծման գիտություն, և գործունեության երրորդ ոլորտը համակարգչային գիտությունն է, քանի որ համակարգչային տարբեր ոլորտներում կիրառման ոլորտ:

В конечном итоге получается совершенно новая картина, новый ландшафт технологической реальности, когда инженерные знания, фундаментальные науки и любая деятельность, связанная с общественной или художественной деятельностью, так или иначе используют компьютерные технологии в своих решениях и своих приложениях. И те решения, которые в перспективе будут достигнуты, безусловно, связаны с применением этих технологий.

Արդյունքը լրիվ նոր պատկեր է, տեխնոլոգիական իրականության նոր լանդշաֆտ, երբ ինժեներական գիտելիքները, հիմնարար գիտությունները և ցանկացած գործունեություն, որը կապված է սոցիալական կամ գեղարվեստական գործունեության հետ, այս կամ այն կերպ օգտագործում է համակարգչային տեխնոլոգիան իրենց որոշումների և կիրառությունների մեջ: Եվ այն որոշումները, որոնք հետագայում կստացվեն, իհարկե, կապված են այդ տեխնոլոգիաների կիրառման հետ:

Возникает вопрос: где же конкурентные преимущества и те возможности, которые мы можем реализовать? Прежде всего это связано с тем, что у нас, в Политехническом университете, создан суперкомпьютерный вычислительный центр, который объединяет в себе на одной технологической платформе все известные на сегодняшний день вычислительные структуры, позволяющие применять компьютерные средства моделирования, анализа и обработки больших данных из различных сфер человеческой деятельности, включая научные расчеты, которые, как принято говорить, находятся за гранью интуиции главного инженера. Это обработка больших данных, когда огромные объемы информации, получаемые из компьютерной сети, в реальном масштабе времени анализируются и применяются либо для информационной безопасности, либо для выхода в тот или иной специальный режим обработки информации или, соответственно, поиска данных, в том числе не только цифровых, но и графических, если это требует распознавания того или иного графического образа.

Հարց է ծագում. Որտե՞ղ են մրցակցային առավելություններն ու հնարավորությունները, որոնք կարող ենք իրականացնել: Նախևառաջ դա պայմանավորված է նրանով, որ մենք ՝ Պոլիտեխնիկական համալսարանում, ստեղծեցինք գերհամակարգչային հաշվարկային կենտրոն, որը մեկ տեխնոլոգիական պլատֆորմի վրա համատեղում է բոլոր ներկայումս գործող հաշվարկային կառույցները, որոնք թույլ են տալիս համակարգչային գործիքներ օգտագործել տարբեր ոլորտներից մեծ տվյալների մոդելավորման, վերլուծության և մշակման համար: մարդկային գործունեությունը, ներառյալ գիտական ​​հաշվարկները, որոնք, ինչպես ասում են, դուրս են գլխավոր ինժեների ինտուիցիայից: Սա տվյալների մեծ վերամշակում է, երբ համակարգչային ցանցից ստացված տեղեկատվության մեծ քանակությունը վերլուծվում է իրական ժամանակում և կիրառվում է կամ տեղեկատվության անվտանգության համար, կամ մուտքագրելու տեղեկատվության մշակման այս կամ մեկ այլ հատուկ ռեժիմ կամ, համապատասխանաբար, տվյալների որոնում, ներառյալ ոչ միայն թվային, բայց նաև գրաֆիկական, եթե դա պահանջում է ճանաչել մեկ կամ մեկ այլ գրաֆիկական պատկեր:

И те возможности, которые на сегодня перед нами открываются, носят характер наддисциплинарных исследований. То есть фактически любая сфера деятельности, связанная с наукой и технологией, в ближайшее время будет использовать возможности суперкомпьютерных систем, которые на сегодняшний день у нас объединены общими ресурсами и могут быть использованы как основной фундамент междисциплинарной кооперации. Какие возможности это перед нами открывает? Если рассматривать компьютерные науки в изолированном виде, то есть в таком представлении, когда они непосредственно не связаны со сферами приложений, то это довольно скучная область, связанная с программированием или чистой математикой. Но когда эти технологии приходят в инженерную деятельность и проектирование новых систем базируется не только на том, о чем инженер догадывается в своем воображении, но он может вычислять решения и, соответственно, находить наилучшие с точки зрения тех или иных критериев, то все эти технологии невозможно реализовать без суперкомпьютерных решений.

Եվ այն հնարավորությունները, որոնք բացվում են մեր առջև այսօր, ունեն բնապահպանական կարգապահական հետազոտությունների բնույթ: Այսինքն ՝ գրեթե գիտական ​​և տեխնոլոգիական ոլորտին առնչվող գործունեության ցանկացած ոլորտ մոտ ապագայում կօգտագործի գերհամակարգչային համակարգերի հնարավորությունները, որոնք այսօր մենք ունենք ընդհանուր ռեսուրսներ և կարող ենք օգտագործվել որպես միջառարկայական համագործակցության հիմնական հիմք: Ի՞նչ հնարավորություններ է սա բացում մեզ համար: Եթե ​​մենք համակարգչային գիտությունը համարում ենք մեկուսացված ձևով, այսինքն ՝ նման տեսակետից, երբ դրանք ուղղակիորեն կապված չեն դիմումների ոլորտների հետ, ապա սա բավականին ձանձրալի տարածք է, որը կապված է ծրագրավորման կամ մաքուր մաթեմատիկայի հետ: Բայց երբ այդ տեխնոլոգիաները մտնում են ինժեներական գործունեության մեջ և նոր համակարգերի նախագծումը հիմնված է ոչ միայն այն բանի վրա, թե ինժեները կռահում է իր երևակայության մեջ, այլ նա կարող է հաշվարկել լուծումները և, համապատասխանաբար, գտնել որոշակի լավագույն չափանիշների տեսակետից, ապա այդ բոլոր տեխնոլոգիաներն անհնար է իրականացնել առանց գերհամակարգչային լուծումների:

Что такое «супер»? «Супер» означает, что это решения, которые мы находим за границами тех возможностей, предоставляемых нам персональными компьютерами. И именно эти возможности на сегодняшний день открывают те перспективы, которые как для технологий, так и для фундаментальных знаний в ближайшее время будут определяющими. Есть знаменитая книга одного из мировых авторитетов в области футурологии Рэя Курцвейла, который на сегодняшний день является техническим директором компании Google, и название этой книги переводится так: «Точка сингулярности близка».

Ի՞նչ է սուպեր: «Սուպեր» նշանակում է, որ դրանք լուծումներ են, որոնք մենք գտնում ենք անհատական ​​համակարգիչների կողմից առաջարկվող հնարավորություններից դուրս: Եվ հենց այդ հնարավորություններն են այսօր բացում այն ​​հեռանկարները, որոնք վճռորոշ կլինեն առաջիկայում ինչպես տեխնոլոգիական, այնպես էլ հիմնարար գիտելիքների համար: Գոյություն ունի ֆուտուրոլոգիայի բնագավառում համաշխարհային իշխանություններից մեկի հանրահայտ գիրքը ՝ Ռեյ Կուրցվիլը, ով ներկայումս Google- ի տեխնիկական տնօրենն է, և այս գրքի վերնագիրը թարգմանվում է հետևյալ կերպ. «Եզակիության կետը մոտ է»: գեների և աշխարհի առաջնության մասին `սպիտակուցների կառուցվածքը կանխատեսելուԲիոինֆորմատիկա Միխայիլ Գելֆանդը ԴՆԹ-ի ծալման վրա, գեների աշխատանքը և աշխարհի առաջնությունը սպիտակուցների կառուցվածքի կանխատեսման վերաբերյալ։

«Точка сингулярности» — это точка, за которой все наши знания, которые накопило человечество на протяжении последних 3000 лет, могут девальвироваться. Почему? Потому что в этой точке — а она уже действительно близка — возможности человеческого интеллекта будут соединены с возможностями обработки информации с использованием суперкомпьютеров. И тогда интерфейсы связи между компьютером и человеком будут созданы не только путем тач-панелей или клавиатуры, но мысли человека, преобразованные в определенные интерфейсные системы, смогут позволить ему таким образом мыслить, обрабатывать данные и иметь доступ к такому объему информации, что его потенциальные возможности как в творческом, так и в инженерном плане будут практически безграничны. И конечно, эта перспектива воодушевляет многих наших ученых и инженеров. Думаю, что в ближайшее время именно направление такого интегрального использования компьютерных технологий станет определяющим для нашей системы образования.

«Մենակության կետը» այն կետն է, որով կարող են արժեզրկվել մեր 3000 գիտելիքները, որ մարդկությունը կուտակել է վերջին 3000 տարվա ընթացքում: Ինչո՞ւ Քանի որ այս պահին, և այն արդեն իսկապես մոտ է, մարդկային հետախուզության հնարավորությունները համատեղվելու են գերհամակարգիչների միջոցով տեղեկատվության մշակման հնարավորությունների հետ: Եվ այդ ժամանակ համակարգչի և անձի միջև հաղորդակցման միջերեսները կստեղծվեն ոչ միայն սենսորային վահանակների կամ ստեղնաշարերի միջոցով, այլև որոշակի ինտերֆեյսային համակարգերի վերածված մարդկային մտքերը կկարողանան թույլ տալ, որ նրանք մտածեն, մշակեն տվյալները և մուտք ունենան այնպիսի այնպիսի ծավալի տեղեկատվություն, որը նրանց հնարավոր հնարավորություններն են: ինչպես ստեղծագործական, այնպես էլ ինժեներական առումով գրեթե անսահմանափակ կլինի: Եվ իհարկե, այս հեռանկարը ոգեշնչում է մեր շատ գիտնականներ և ինժեներներ: Կարծում եմ, որ մոտ ապագայում դա կլինի համակարգչային տեխնոլոգիաների այդպիսի ինտեգրված օգտագործման ուղղությունը, որը որոշիչ կդառնա մեր կրթության համակարգի համար

Ближайшая перспектива создания таких интерфейсов — это, конечно, не просто переход к суперкомпьютерным технологиям, а создание квантовых компьютеров, которые позволят принципиально по-другому представить весь процесс обработки информации. Мы впервые, после того как осознаем, как эти технологии применять, скорее всего, приблизимся к тем возможностям, которые на сегодняшний день представляются абсолютно фантастическими, но именно эти возможности будут определять ландшафт технологий и науки уже в ближайшие 10–20 лет.

Նման միջերեսների ստեղծման անմիջական հեռանկարը, իհարկե, ոչ միայն անցում է կատարում գերհամակարգչային տեխնոլոգիաների, այլ քվանտ համակարգիչների ստեղծում, որը մեզ թույլ կտա հիմնարարորեն այլ կերպ ներկայացնել տեղեկատվության մշակման ամբողջ գործընթացը: Առաջին անգամ, այն բանից հետո, երբ մենք գիտակցում ենք, թե ինչպես կիրառել այդ տեխնոլոգիաները, մենք, ամենայն հավանականությամբ, կմոտենանք այն հնարավորություններին, որոնք այսօր կարծես թե բացարձակապես ֆանտաստիկ են թվում, բայց հենց այդ հնարավորություններն են, որոնք որոշում են տեխնոլոգիաների և գիտության լանդշաֆտը առաջիկա 10-20 տարիներին:

Если говорить о технологических подробностях использования суперкомпьютеров, надо выделить три группы вопросов. Прежде всего, это так называемые облачные вычисления, когда вычислительная структура, которая используется для решения той или иной задачи, не локализована в одном месте, где мы ее ассоциируем с каким-нибудь огромным вычислительным комплексом, а представляет собой распределенную систему. Средства облачных вычислений — это то, что на сегодняшний день доступно на любительском уровне при использовании сети интернет и поиске информации с использованием, например, системы «Яндекс». Но это только верхняя часть айсберга. На самом деле обработка информации в среде виртуальных машин (не машин в виде конструкций из железа и какого-нибудь металла, а именно с точки зрения решения логических задач, то есть распределенных в облачной среде) открывает огромные возможности. Прежде всего это связано с тем, что в среде облачных вычислений можем функционировать не только мы как субъекты, требующие новую информацию, но и роботы, которые через сеть облачных вычислений взаимодействуют друг с другом, также могут взаимодействовать различные сенсорные сети, то есть создавать ту систему, которую принято называть «интернет вещей». То есть когда к сети, к этой новой инфраструктуре информационного обмена будут подключены не только сложные интеллектуальные системы типа роботов, но и все технические системы, так или иначе порождающие и обрабатывающие информацию. С помощью этой новой технологии, средств облачных вычислений и интернета вещей, я думаю, серьезным образом преобразуется весь ландшафт технологической реальности, которая нас окружает.

Եթե ​​մենք խոսում ենք գերհամակարգիչների օգտագործման տեխնոլոգիական մանրամասների մասին, պետք է առանձնացնել հարցերի երեք խումբ: Առաջին հերթին, սրանք ամպային, այսպես կոչված, հաշվողական համակարգեր են, երբ հաշվարկային կառուցվածքը, որն օգտագործվում է որոշակի խնդրի լուծման համար, տեղայնացված չէ մեկ վայրում, որտեղ մենք այն ասոցացնում ենք ինչ-որ հսկայական հաշվարկային համալիրի հետ, բայց բաշխված համակարգ է: Ամպային հաշվողական գործիքներն այն են, ինչը ներկայումս առկա է սիրողական մակարդակում Ինտերնետից օգտվելիս և տեղեկատվություն որոնելու միջոցով, օրինակ ՝ Yandex համակարգը: Բայց սա ընդամենը սառցաբեկորի գագաթն է: Փաստորեն, վիրտուալ մեքենաների միջավայրում տեղեկատվության մշակումը (ոչ թե մեքենաներ երկաթից և որոշ մետաղից պատրաստված կառույցների ձևով, մասնավորապես տրամաբանական խնդիրների լուծման տեսանկյունից, այսինքն ՝ բաշխված ամպային միջավայրում) հսկայական հնարավորություններ են ստեղծում: Նախևառաջ դա պայմանավորված է նրանով, որ ամպային հաշվարկային միջավայրում մենք կարող ենք գործել ոչ միայն որպես նոր տեղեկատվություն պահանջող սուբյեկտներ, այլ նաև ռոբոտներ, որոնք միմյանց հետ փոխազդում են ամպային հաշվարկային ցանցի միջոցով, տարբեր սենսորային ցանցեր նույնպես կարող են փոխազդել, այսինքն ՝ ստեղծել այդ համակարգը , որը կոչվում է «իրերի ինտերնետ»:

Еще одна очень важная задача — это, конечно, задача так называемого искусственного интеллекта. В ближайшее время вряд ли нам удастся понять, как реально организовано наше мышление. Но если мы говорим о том, что физическая реальность — это то, что можно измерить, то все-таки к физической реальности относится и наша интеллектуальная деятельность. Мы находимся в физическом мире, мы действуем как физические объекты, но наше поведение кардинальным образом отличается от того, как по законам Ньютона двигаются, например, планеты. У нас есть те возможности, которых нет у неживых объектов. Но у нас нет части ресурсов, которые неживые объекты могут использовать для себя, поэтому одно из самых перспективных направлений развития компьютерных наук, которые интегрируют знания как в области фундаментальных исследований, так и в инженерной деятельности, — это наука, которую сейчас принято называть либо «цифровая физика», либо «киберфизика», то есть когда наряду с исследованием законов природы, связанных с поведением неживых материальных объектов, в эту систему знаний включаются особенности, вытекающие из возможностей именно живых организмов.

Մեկ այլ շատ կարևոր խնդիր, իհարկե, այսպես կոչված արհեստական ​​ինտելեկտի խնդիրն է: Մոտ ապագայում մենք դժվար թե կարողանանք հասկանալ, թե ինչպես է իրականում կազմակերպվում մեր մտածողությունը: Բայց եթե մենք ասում ենք, որ ֆիզիկական իրականությունը մի բան է, որը կարելի է չափել, ապա այնուամենայնիվ, մեր մտավոր գործունեությունը վերաբերում է նաև ֆիզիկական իրականությանը: Մենք գտնվում ենք ֆիզիկական աշխարհում, մենք գործում ենք որպես ֆիզիկական առարկաներ, բայց մեր պահվածքը սկզբունքորեն տարբերվում է այն բանից, թե ինչպես, օրինակ, Նյուտոնի օրենքների համաձայն, մոլորակները շարժվում են: Մենք ունենք այն հնարավորությունները, որոնք ոչ կենդանի օբյեկտները չունեն: Բայց մենք այն ռեսուրսների մի մասը չունենք, որը ոչ կենդանի օբյեկտները կարող են օգտագործել իրենց համար, հետևաբար համակարգչային գիտության առավել խոստումնալից ոլորտներից մեկը, որը գիտելիքները ինտեգրում է ինչպես հիմնական հետազոտության, այնպես էլ ճարտարագիտության մեջ, այն գիտությունն է, որն այժմ սովորաբար կոչվում է կամ թվային ֆիզիկա », կամ« կիբերֆիզիկա », այսինքն, երբ բնության օրենքների ուսումնասիրմանը զուգընթաց ոչ կենդանի նյութական օբյեկտների վարքագծի հետ կապված, կյանքի հնարավորություններից բխող առանձնահատկությունները ներառված են գիտելիքների այս համակարգում:

Например, по законам Ньютона движение тел осуществляется только при воздействии силы. А мы прекрасно знаем, что мы можем изменить свою траекторию движения по звонку телефона. Никаких сил к нам не прикладывается, но сообщение, которое пришло к нам, меняет направление нашего движения. Понятно, что это простейший пример, но в общем случае киберфизические системы позволяют нам создать модели таких сложных организованных структур, которые на сегодняшний день с точки зрения физики понять невозможно.

Օրինակ, Նյուտոնի օրենքների համաձայն, մարմինների տեղաշարժը կատարվում է միայն ուժի ազդեցության տակ: Եվ մենք շատ լավ գիտենք, որ հեռախոսազանգի միջոցով կարող ենք փոխել մեր շարժման հետագիծը: Մեզ ոչ մի ուժ չի կիրառվում, բայց այն հաղորդագրությունը, որը մեզ հասավ, փոխում է մեր շարժման ուղղությունը: Պարզ է, որ սա ամենապարզ օրինակն է, բայց, ընդհանուր առմամբ, կիբերֆիզիկական համակարգերը մեզ թույլ են տալիս ստեղծել այնպիսի բարդ կազմակերպված կառույցների մոդելներ, որոնք անհնար է հասկանալ ֆիզիկայի տեսանկյունից:

Ключевым элементом развития киберфизики, конечно, являются исследования в области создания искусственного интеллекта и той точки сингулярности, о которой упоминал, что наступит именно тогда, когда наряду со средствами вычислений, традиционно используемых в компьютерных технологиях, нам станут доступны возможности, открывающиеся при использовании технологий и искусственного интеллекта. Вот тогда, действительно, киборги займут все пространство, а мы, одни из этих киборгов, сможем использовать те ресурсы, которые нам достались от природы в наследство.

Կիբերֆիզիկայի զարգացման առանցքային տարրը, իհարկե, արհեստական ​​ինտելեկտի ստեղծման բնագավառում հետազոտությունն է և եզակիության կետը, որը ես նշեցի, որ այն կգա հենց այն ժամանակ, երբ, համակարգչային տեխնոլոգիաների մեջ ավանդաբար օգտագործվող հաշվարկման միջոցների հետ միասին, մենք կունենանք մուտք դեպի հնարավորություններ, որոնք բացվում են օգտագործելով տեխնոլոգիաները և արհեստական ​​բանականություն: Այնուհետև, իսկապես, կիբորգները կգրավեն ամբողջ տարածքը, և մենք ՝ այդ կիբերգներից մեկը, կկարողանանք օգտագործել այն ռեսուրսները, որոնք մենք ժառանգել ենք բնությունից:

Термин «облачные системы» появился относительно недавно, хотя если задуматься, то все необходимое для него с технологической точки зрения существует уже очень много лет, даже больше, чем существуют персональные компьютеры. Одна из фундаментальных основ облачных систем — это идея виртуализации. То есть идея того, что можно запустить вместо реального компьютера виртуальный, была успешно опробована, реализована и запатентована отчасти такими компаниями, как IBM, еще в 70-х годах.

«Ամպային համակարգեր» տերմինը հայտնվել է համեմատաբար վերջերս, չնայած, եթե մտածում ես դրա մասին, դրա համար անհրաժեշտ ամեն ինչ տեխնոլոգիական տեսանկյունից գոյություն ունի երկար տարիներ, նույնիսկ ավելին, քան գոյություն ունեն անհատական ​​համակարգիչներ: Ամպային համակարգերի հիմնարար հիմքերից մեկը վիրտուալացման գաղափարն է: Այսինքն ՝ այն գաղափարը, որ իրական համակարգչի փոխարեն կարող եք վիրտուալ համակարգիչ վարել, հաջողությամբ փորձարկվել, իրականացվել և արտոնագրվել է մասնակիորեն այնպիսի ընկերությունների կողմից, ինչպիսիք են IBM- ն ՝ դեռ 70-ականներին:

Что такое облако? Это нечто, что находится высоко и недосягаемо, и из него капает дождь — в данном случае какой-то сервис. Технологически облачные системы представляют собой набор центров данных, которые кем-то управляются, внутри центров находится куча компьютеров, на них запущены программы. И все, что вы знаете, — что у вас есть доступ по сети к этим компьютерам от того места, где вы хотите получить сервис, например от своего личного компьютера, и вам этот сервис на расстоянии предоставляется. В первую очередь это система, которая позволяет уменьшить стоимость использования всей компьютерной инфраструктуры. Если вы маленькая организация, которая хочет начать работать, вам придется развести бухгалтерию — это нынче не гроссбухи, а программы, то есть вам придется купить компьютеры, найти человека, который умеет с ними работать, купить программное обеспечение — все это подразумевает некий порог входа. Если у вас такой сервис получается из облака, то вместо того, чтобы платить сразу — а для маленьких предприятий чаще всего таких денег нет, — вы платите немного и только за те сервисы, которые вам нужны, а компании под вас их улучшают.

Ինչ է ամպը: Սա մի բան է, որը բարձր է և անհասանելի, և անձրևը կաթում է դրանից, այս դեպքում ՝ մի տեսակ ծառայություն: Տեխնոլոգիական առումով, ամպային համակարգերը տվյալների կենտրոնների մի շարք են, որոնք ինչ-որ մեկը ղեկավարում է, կենտրոնների ներսում կան համակարգիչների մի փունջ, դրանց վրա ծրագրեր են վարվում: Եվ այն ամենը, ինչ դուք գիտեք, այն է, որ դուք ունեք ցանցային մուտք դեպի այդ համակարգիչներ այն վայրից, որտեղ դուք ցանկանում եք ստանալ ծառայությունը, օրինակ ՝ ձեր անձնական համակարգչից, և այս ծառայությունը մատուցվում է ձեզ հեռավորության վրա: Առաջին հերթին, սա մի համակարգ է, որը թույլ է տալիս նվազեցնել համակարգչային ամբողջ ենթակառուցվածքի օգտագործման ծախսերը:
Եթե ​​դուք փոքր կազմակերպություն եք, որը ցանկանում է սկսել աշխատել, դուք ստիպված կլինեք սկսել հաշվապահություն — այժմ սրանք ոչ թե գովազդային գրքեր են, այլ ծրագրեր, այսինքն ՝ պետք է համակարգիչներ գնել, գտնել մի անձնավորություն, ով գիտի, թե ինչպես աշխատել նրանց հետ, ծրագրաշար գնել, այս ամենը ենթադրում է մուտքի որոշակի շեմն: Եթե ​​դուք նման ծառայություն եք ստանում ամպից, ապա փոխարենը անմիջապես վճարելու փոխարեն — իսկ փոքր ձեռնարկությունների համար ամենից հաճախ այդպիսի գումար չկա, — վճարում եք մի քիչ և միայն ձեզ հարկավոր ծառայությունների համար, իսկ ընկերությունները `ձեզ համար:

Если вы работаете со своими данными и они установлены на вашем компьютере, вы их можете охранять. Когда вы храните свои данные в облаке, появляется куча мест, откуда, по вашему мнению, на них могут напасть враги, самые разные, специальные и случайные: плохо работает сеть, кто-нибудь украл по сети, администратор центра данных имеет возможность залезть в ваш компьютер и посмотреть. И главный вопрос: как мы можем доверять облаку? И эта одна из основных вещей, которые сейчас ограничивают процесс распространения облачных технологий.

Եթե ​​աշխատում եք ձեր տվյալների հետ և այն տեղադրված է ձեր համակարգչում, կարող եք պաշտպանել այն: Երբ ձեր տվյալները ամպի մեջ եք պահում, հայտնվում են շատ տեղեր, որտեղից էլ, ձեր կարծիքով, թշնամիները կարող են հարձակվել նրանց վրա ՝ շատ տարբեր, հատուկ և պատահական. համակարգիչ և տես. Եվ հիմնական հարցը. Ինչպես կարող ենք վստահել ամպին: Եվ սա այն հիմնական բաներից է, որոնք ներկայումս սահմանափակում են ամպային տեխնոլոգիաների տարածումը:

Вычислительная техника развивалась одновременно с вычислительными методами. Это было связано с развитием ядерных программ. В конце войны были бомбардировки японских городов, после чего наше правительство вынуждено было срочно ввести ядерную программу, и физик Курчатов возглавил и сделал ее в кратчайшие сроки. Но для этого пришлось напрячь очень большие силы не только физиков, но и математиков-вычислителей и разработчиков компьютерной техники.

Հաշվողական տեխնոլոգիան, որը մշակվել է միաժամանակ հաշվարկային մեթոդներով: Դա պայմանավորված էր միջուկային ծրագրերի մշակմամբ: Պատերազմի ավարտին տեղի ունեցան Ճապոնիայի քաղաքների ռմբակոծություններ, որից հետո մեր կառավարությունը ստիպված եղավ շտապ ներդնել միջուկային ծրագիր, իսկ ֆիզիկոս Կուրչատովը գլխավորեց և այն հնարավորինս շուտ արեց: Բայց դրա համար ես ստիպված էի շատ ուժեղ ուժեր գործադրել ոչ միայն ֆիզիկոսների, այլև մաթեմատիկոսների, հաշվիչների և համակարգչային տեխնիկայի մշակողների կողմից:

Первый электронный вычислительный компьютер был создан примерно в 1951 году школой академика Лебедева. Примерно через год аналогичный полностью электронный компьютер появился в Америке, созданный знаменитым фон Нэйманом. Тут же появилась задача о последствиях распространения ядерного взрыва, которая параллельно решалась и у нас, и за океаном. Конечно, все это велось по совершенно секретным программам. Сейчас все эти работы открыты и есть в учебниках.

Առաջին էլեկտրոնային համակարգիչը ստեղծվել է 1951 թ.-ին ՝ ակադեմիկոս Լեբեդևի դպրոցի կողմից: Մոտ մեկ տարի անց նման լրիվ էլեկտրոնային համակարգիչ հայտնվեց Ամերիկայում, որը ստեղծվել է հայտնի ֆոն Նեյմանի կողմից: Անմիջապես խնդիր առաջացավ միջուկային պայթյունի տարածման հետևանքների մասին, որը միաժամանակ լուծվեց ինչպես այստեղ, այնպես էլ օվկիանոսում: Իհարկե, այս ամենը իրականացվել է գլխավոր գաղտնի ծրագրերի ներքո: Այժմ այս բոլոր աշխատանքները բաց են և դասագրքերի մեջ են:

Тогда фактически начала развиваться теория разностных схем — решения дифференциальных уравнений в частных производных. Это основа той самой математической физики, которая описывает основные физические процессы. Вообще, очень многие физические процессы можно описать с помощью двух систем дифференциальных уравнений частных производных. Одна система уравнений — механика сплошных сред; а вторая — система электродинамики сплошных сред Максвелла.

Այնուհետև, փաստորեն, սկսեցին զարգանալ տարբերությունների սխեմաները `մասնակի դիֆերենցիալ հավասարումների լուծումներ: Սա հենց մաթեմատիկական ֆիզիկայի հիմքն է, որը նկարագրում է հիմնական ֆիզիկական գործընթացները: Ընդհանուր առմամբ, շատ ֆիզիկական պրոցեսներ կարելի է նկարագրել մասնակի դիֆերենցիալ հավասարումների երկու համակարգերի միջոցով: Հավասարումների մի համակարգ `շարունակական մեխանիզմն է. և երկրորդը `Մաքսվելի շարունակական էլեկտրոդինամիկայի համակարգը։