Վարժ.320
Ա. Հնդկաստանում Հունդեր անունով մի գյուղ կա, որտեղ ծխելը ոչ միայն արգելվում է, այլև պատժելի (պատժվել): Գյուղացիներից ո´վ էլ լինի (լինել), եթե ծխախոտը կամ ծխամորճը բերանին բռնվի (բռնվել), կտուգանվի (տուգանվել): Սակայն վերջին տարիներին Հունդեր գյուղում միայն մի դեպք է եղել (լինել), որն արժանացել է (արժանանալ) պատժի: Բնակիչներն արդեն վարժվել էին (վարժվել) այն մտքին, որ ծխողներն իրենց գյուղում տեղ չունեն (չունենալ): Հնաբնակները պատմում են, որ ծխելու սովորություն չունենալը շատ վաղուց է սկիզբ առել (սկիզբ առնել) և սերնդից սերունդ փոխանցվել է (փոխանցվել): Այժմ ոչ ոք չի հիշում (չհիշել), թե ե´րբ և ի´նչ պատճառով է առաջացել (առաջանալ) այդ լավ սովորույթտը:
Բ. Հնդկաստանում Հունդեր անունով մի գյուղ կար, որտեղ ծխելը ոչ միայն արգելվում էր, այլև պատժվում էր (պատժվում): Գյուղացիներից ո´վ էլ լիներ (լինել), եթե ծխախոտը կամ ծխամորճը բերանին բռնվեր (բռնվել), կտուգանվեր (տուգանվել): Սակայն վերջին տարիներին Հունդեր գյուղում միայն մի դեպք կար (լինել), որն արժանացել էր (արժանանալ) պատժի: Բնակիչներն արդեն վարժվել էին (վարժվել) այն մտքին, որ ծխողներն իրենց գյուղում տեղ չունեին (չունենալ): Հնաբնակները պատմում են, որ ծխելու սովորություն չունենալը շատ վաղուց սկիզբ էր առել (սկիզբ առնել) և սերնդից սերունդ փոխանցվել էր (փոխանցվել): Ոչ ոք չէր հիշում (չհիշել), թե ե´րբ և ի´նչ պատճառով էր առաջացել (առաջանալ) այդ լավ սովորույթտը:
Վարժ.318
- Հայրն ու մայրը ողջունեցին մեզ համբուրեցին շնորհավորեցին իրար:
- Հայրն ու մայրը ողջունեցին մեզ համբուրեցին, շնորհավորեցին իրար:
- Հայրն ու մայրը ողջունեցին մեզ, համբուրեցին շնորհավորեցին իրար։
- Հայաստանը ուր որոշել էր գնալ մանուկ հասակից չէր տեսել:
- Հայաստանը ուր որոշել էր գնալ, մանուկ հասակից չէր տեսել:
- Հայաստանը ուր որոշել էր գնալ մանուկ հասակից, չէր տեսել:
- Նրանց ոտների տակ մի պահ մթագնում էին ձորերը անտառները սևանում էին ամպերի արանքում բեկբեկված շողերի փայլի մեջ:
- Նրանց ոտների տակ մի պահ մթագնում էին ձորերը անտառները, սևանում էին ամպերի արանքում բեկբեկված շողերի փայլի մեջ:
- Նրանց ոտների տակ մի պահ մթագնում էին, ձորերը անտառները սևանում էին ամպերի արանքում բեկբեկված շողերի փայլի մեջ:
- Խաղաղ գիշերվա մեջ թույլ լույս արձակելով երկու աստղ էր պլպլում Ծիծեռնավանքի ծուռ խաչի վրա:
- Խաղաղ գիշերվա մեջ թույլ լույս արձակելով, երկու աստղ էր պլպլում Ծիծեռնավանքի ծուռ խաչի վրա:
- Խաղաղ գիշերվա մեջ թույլ լույս արձակելով երկու աստղ էր պլպլում, Ծիծեռնավանքի ծուռ խաչի վրա:
- Ծովափին կանգնած աղջիկը հայացքը հառել էր հեռու հորիզոնին:
- Ծովափին կանգնած աղջիկը, հայացքը հառել էր հեռու հորիզոնին:
- Ծովափին կանգնած, աղջիկը հայացքը հառել էր հեռու հորիզոնին:
Վարժ.317
Ա´յ աղվեսներ, ձեռք քաշեք ձեր պոչերից, որովհետև դրանք ավելորդ բեռ են ձեզ համար:
Ութ տարի մնացի այդ երկրում, քանի որ այնտեղ ապրում էի սիրելիիս հետ:
Բոբն արագ վազեց հանդերձանքի կույտի մոտ, որպեսզի իրեն հարմար հանդերձանք գտնի:
Նա ուժ հավաքեց, որպեսզի կարողանա առաջ գնալ իր մասնագիտության մեջ:
Վարժ.316
Դիմադրել մտքին, դիմադրել ճնշմանը, դիմադրել հեռանալու,դ դիմադրել առաջանալուն, դիմադրել մոռանալու։
Խուսափել մտքից, խուսափել ճնշումից, խուսափել հեռանալուց, խուսափել առաջանալուց, խուսափել մոռանալու։
Վարժ.315
Հեռագիրը՝ուղված էր ծնողներին, բերել էին գիշերը:
Ծաղիկը՝ գեղեցիկ ու գունազարդ, դաշտում կարծես միակն էր:
Աշունը շուկան լցրել է մրգերով՝ անուշահոտ և քաղցրահամ։
Նրա հիասթափությունը մատնում էին աչքերը՝ ծովի նման։
Մի ժպիտ՝ հիմար ու անմեղ, թառել էր դեմքին:
Վարժ.314
ա) փառապանծ, հենակմախք, հեռախոս, ռազմակոչ, կիսաշրջանաձև։
Կիսաշրջանաձև բառը տարբերվում է, որ ունի երեք արմատ, իսկ մնացած բառերը երկու արմատ։
բ) Սեղմաժպիտ, կարմրազգեստ, կարմրախայտ, խավարասեր,իսկույնևեթ:
Իսկույնևեթ բառը տարբերվում է,որ իր հոդակապը և-ն է, իսկ մյուս բառերում միայն ա հոդակապ է։
գ) Մանկություն, գրավիչ, հերարձակ, գրական, քննություն։
Հերարձակ միակ բառն է,որ ունի երկու արմատ առանց ածանցի, մնացած բառերը ածանցավոր է։
Վարժ.313
Սիրտը գերվեց աղջկա մի ժպիտից:
• Աղջկա մի ժպիտը գերեց սիրտը:
Այս ծառի տակ ինչ-որ մեկի կողմից գանձ է թաղվել:
• Ծառի տակ ինչ-որ մեկը գանձ է թաղել:
Քարը մաշվել, հարթվել էր անձրևից ու քամուց:
• Անձրևն ու քամին քարը մաշել և հարթեցրել էին:
Արտերը խանձվել էին բարկ արևից:
• Բարկ արևը խանձել էին արտերը:
Քարտը լրացվում է միայն չափահաս քաղաքացիների կողմից:
• Քարտը լրացնում էին միայն չափահաս քաղաքացիները:
Նա ազատազրկման է դատապարտվել ու տուգանվել իտալական դատարանի կողմից:
• Իտալական դատարանի կողմից նրան ազատզրկման են դատապարտել և տուգանել են :
Ութ տարի տղամարդ համարվեց ընկերների կողմից ու նրանց հետ հավասար աշխատեց:
• Ընկերները նրան տղամարդ համարեցին և նրա հետ հավասար աշխատեցին:
Դյութվել էր ալիքների ու քամու երգով:
• Ալիքների ու քամու երգը դույթել էր:
Աղջիկը շրջապատված էր հետաքրքրասերների մեծ խմբով:
• Հետաքրքրասերների մեծ խումբը շրջապատել էր աղջկան:
Ընկերս համերգի է հրավիրված:
• Ընկերոջս համերգի են հրավիրել:
Վերջապես խոսքը տրվում է օրվա հերոսին:
• Վերջապես խոսքը տվեցին օրվա հերոսին:
Վարժ.312
Հին Բաբելոնի հարստությունն ու պերճությունը դեպի իրենց էին համակրում ճամփորդներին: Նրանք գալիս էին իրենց աչքերով տեսնելու քաղաքի հիասքանչ պարիսպները, որոնց վրայով մի քանի կառք կարող էր կողք-կողքի ընթանալ:
Սակայն ճամփորդներին ամենից ավելի համակրում էր Նաբուգոդոնոսոր թագավորի հրաշագեղ պալատը: Պալատի կողքին վեր էր խոյանում, հրաշագեղ մի շինություն կախովի այգիները: Թագավորը դրանք արարել էր իր սիրելի կնոջ համար: Թագուհին մեդացի էր՝ իր հայրենիքի զմրուխտ լեռներին ու անտառներին սովոր: Տոթ ու անտառազուրկ Բաբելոնում կարոտում էր Մեդիայի լեռնային անտառների զովին ու հովանուն: Կնոջ տխրությունը մեղմացնելու համար համար Նաբուգոդոնոսորը որոշեց նրան կարծես լեռներից բերված ամբողջ մի օազիս ընծայել: Եվ կամարակապ չորս հարկերից բաղկացած լայն աշտարակի վրա ստեղծվեցին նշանավոր կախովի պարտեզները: Հասարակ մահկանացուների համար պարտեզները մտնելը գրեթե անհնարին էր. չէ՞ որ դրանք արքայական պալատի բարձր պարիսպների ետևում էին, իսկ մուտքը պահպանում էր սոսկալի պահակախումբը:
Այդպիսի պարտեզներ ամբողջ աշխարհում ոչ մի տեղ չեն եղել, դրանք հիսքանչ էին մտածված և հեքիաթային գեղեցկություն ունեին. իզուր չէ, որ ներառվել էին աշխարհի յոթ հրաշալիքների շարքը:
Վարժ.311
Հնարավորություն ունենալ՝ սովորելու,հանգստանալու:
Հնարավորություն ընձեռել (տալ)՝ հանգիստի,գործելու:
Նպատակ ունենալ՝ ուսման,աշխատանքի:
Վարժ.310
Թանգարանի սրահներից բոլորում ցուցադրվող վաթսունական առարկա կա։
Դպրոցի ամեն մի դասարանում տասնհինգ սեղան է դրված:
Յուրաքանչյուր երամում տասնհինգական կռունկ է:
Այդտեղ ամեն մի գետ երեքական վտակ ունի:
Վարժ.309
Քո ընկերը մենակ քայլում էր փոշեծածկ ճանապարհով:
Ընկերդ միայնակ քայլում էր փոշեծածկ ճանապարհով։
Իմ որսն իր ոտքով եկավ:
Որսս իր ոտքով եկավ։
Մենք, այսինքն՝ ծովափի բնակիչները, ծովից ենք հանում մեր սենունդն ու հարստությունը:
Ծովի բնակիչներս, ծովից ենք հանում մեր սենունդն ու հարստությունը:
Դու՝ մեր ամենաուժեղ մարզիկը, հաղթանակով պիտի գաս:
Մեր ամենաուժեղ մարզիկը,հաղթանակով պիտի գա։
Ես ծեր որսորդ եմ ու կյանքում շատ բան եմ տեսել:
Ծեր որսորդը կյանքում շատ բաներ է տեսել։
Դուք՝ մեր շնորհալի տղաները, ձեր խոսքը դեռ չեք ասել:
Մեր շնորհալի տղաներ, խոսքներդ դեռ չեք ասել։
Քո սիրտը քա´ր է, քար:
Սիրտդ քար է, քար։
Ձեր ձեռքն ընկնողին պրծում չկա:
Ձեռքներդ ընկնողին պրծում չկա։
Վարժ.308
- Հեռվից երևում էին քաղաքի տները:
- Բանսաստեղծության տները շատ երկար էին:
Վարժ.307
Թանգարանում հնագույն գործիքներ են պահվում: Այդ դամբարանից գիտությանը հայտնի ամենահին գործիքները գտան:
- Հնագույն- ամենաշատ
- Ամենահին-չափազանց
Դժվարագույն խնդիր են տվել ինձ: Գրքի ամենադժվար խնդիրը սա է:
- Դժվարագուն- չափազանց
- Ամենադժվար- ամենաշատ
Փոքրագույն ձկներ են լողում իմ ակվարիումում: Իմ ակվարիումի ամենափոքր ձուկն է սա։
- Փոքրագույն-ամենաշատ
- Ամենափոքր-չափազանց
Վարժ.306
Վաղուց ի վեր դելֆիններից, հեքիաթներ, զարմանահրաշ պատմություններ են պատմում: (դելֆիններից, հեքիաթներ)
Հունական լեգենդի մի դելֆին ամեն օր մի տղայի ծովածոցը տանում էր ու հետ բերում: (լեգենդի, դելֆին, ծովածոցը(ն))
Նոր Զելանդիայի, Ծովակալության ծովածոցում, դելֆին Պիլորուս Ջեկի անունը երեսուն տարի շարունակ ուղեկցում էր նավերին, և նրա պաշտպանությունը հատուկ օրենքով էր մշակվել: (Նոր Զելանդիայի, անունը, պաշտպանությունը, օրենքով):
Վարժ.305
Մի մարդ իրեն անհաջողակ էր համարում եւ մտածում էր, որ ինքը ինչ էլ անի ամբողջ կյանքում նույնն էր մնալու։ Ամեն ինչ փորձում էր անել ու հասցնել, սակայն ոչինչ չէր ստացվում։ Նա անընդհատ շտապում էր, այդ իսկ պատճառով նա միշտ կոնֆլիկտի մեջ էր լինում իր կնոջ ու երեխաների հետ։ Մի օրը հերթական վեճից հետո տղամարդը դուրս եկավ տնից։ Նա նյարդայնացած էր շատ ու կրկին շտապում էր։ Հանկարծ ճանապարհին նա տեսավ մի լավ ու կոկիկ հագնված մի ծերունու։ Ծերունին տղամարդուն առաջարկեց լավ աշխատանք, տուն։ Մի պահ տղամարդու շտապողականությունը անցավ եւ ամեն ինչ ընկավ իր տեղը։ Ծերունին խորհուրդ տվեց տղամարդուն, վերացնել իր մեջ շտապողականությունը։ Անցան տարիներ, ծերունին արդեն մահացել էր, իսկ տղամարդը հարստացել էր ու վայելում էր իր ծերությունը։ Տղամարդը խորհում էր այն մասին, թե ինչու էր այդ ժամանակ այդպես շտապում։ Հիմա նա հասկացել է, ամեն ինչ իր ժամանակին է գեղեցիկ:
Վարժ.304
Լիբիական մեռյալ անապատի տաք ավազուտներում, տասնյակ կիլոմետրեր զարմանալի կանոնավոր սարեր են երևում: Բուրգերն են՝ եգիպտական փարավոնների դամբարանները: Վիթխարի ու վեհասքանչ այդ բուրգերը կարծես անապատի ավազներից են հառնում ու ճնշում մարդուն իրենց արտասովոր չափերով ու խիստ ուրվագծերով: Բուրգի ստորոտում կանգնած՝ դժվար է պատկերացնել, որ այդ հսկայական քարե սարերը մարդու ձեռքով են կերտված: Ժամանակին դրանք քարերի առանձին մեծ բեկորներով են կառուցվել: Ժամանակակից երեխաները այդպես խորանարդիկներով են բուրգեր կառուցում:
Վարժ.303
Մեր դասարարանում կան շատ լավ մարդիկ,որ նույնիսկ կարող ես քո գաղտնիքներով կիսվել,մենք նման ենք իրար մեր բարիությամբ,իսկ հակառակը տարբերվում ենք մեր մասնագիտություններով և մեզ կապում է հավատարմությունը։
Վարժ.302
Ֆրանսիացի գիտնականները պարզել են, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում է երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով:
Գրված է անցյալ, ներկա ժամանակով։
Ֆրանսիացի գիտնականները պարզում են, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում է երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով:
Գրված է ներկա ժամանակով:
Ֆրանսիացի գիտնականները պարզեցին, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում էր երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով:
Գրված է ներկա, անցյալ ժամանակով։
Ֆրանսիացի գիտնականները կպարզեն, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսել է երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով:
Գրված է ապառնի ժամանակով։
Ֆրանսիացի գիտնականները կպարզեն, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում է երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով:
Գրված է ապառնի, ներկա ժամանակով։
Ֆրանսիացի գիտնականները կպարզեն, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսելու է երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով:
Գրված է ապառնի ժամանակով:
Ֆրանսիացի գիտնականները պարզել են, որ երկրագնդի բնակչությունը խոսելու է երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով:
Գրված է անցյալ, ապառնի ժամանակով։
Վարժ.301
Երբ Բելգիայի երկնքում «թռչող ափսե» հայտնվեց, ռազմաօդային ուժերի գլխավոր շտաբից երկու կործանիչ ինքնաթիռ ուղարկեցին, որ նրան «որսան»: ՉԹՕ-ն ինքնաթիռի նման չէր. մի քանի վայրկյանում նա արագությունը ժամում երկու հարյուր ութսունից հազար ութ հարյուր կիլոմետրի հասցրեց: Մոտավորապես քառասունհինգ րոպե ինքնաթիռները հետապնդեցին ՉԹՕ-ին, հետո նա անհետացավ: Օդաչուներն իրենք ՉԹՕ-ն չէին տեսել, բայց նրա ներկայությունը հաստատել էին ռադիոձայնորսիչները: Հետաքրքիր է, որ ամեն անգամ, երբ հաջողվում էր ՉԹՕ-ն նշմարել, վերջինս անմիջապես թռիչքի հետագիծն ու արագությունը փոխում էր:
Այսօր Բելգիայի երկնքում տեսանելի էր թռչող ափսե։ Ռազմաօդային ուժերը երկու կործանիչ ինքնաթիռ ուղարկեց, որպեսզի կարողանան որսալ ՉԹՕ-ին։ Ըստ տվյալների ՉԹՕ-ն շարժվում էր մի քանի անգամ ավելի արագ քան ինքնաթիռները։ Մոտավորապես մեկ ժամ հետո թռչող ափսեն անհետացավ։ Չնայած ռադիոձայնաորսիչների տված արդյունքներին, օդաչուները չէին տեսնում թռչող ափսեին։ Երբ հաջողվում էր գտնել ՉԹՕ-ին, այն իսկույն փոխում էր իր ուղղությունը, արագությունը եւ անհետանում էր։ Օդաչուների խոսքով մի քանի րոպեով նաեւ տեսանելի էր երկրորդ ՉԹՕ-ն։
Վարժ.296
Մեր դարշրջանից 481 տարի առաջ Պարսկաստանի տիրակալ Քսերքսեսը կռվել էր հունական պետությունների միության դեմ։Ավանդությունն ասում է,թե դա որոշեց միայն նրա համար,որ ուզում էր թզի համտեսել ,իսկ աթենական օրենքներն այդ համեղ պտուղների արտահանության խոչընդոտել էին ։
Փոքրասիական ժողովուրդների դիմադրությունն արյունախեղդ ,քաղաքները գրավելով, այրելով ու ոչնչացնելով ՝պարսիկները հասան Եվրոպան Ասիայից բաժանող բնական արգելագծին՝ Հելլեսպոնտոսի նեղուցին։ Նեղուցն անցնելու համար Քսերքսեսը կամուրջ կառուցել տվեց։ Բայց երբ կամուրջն արդեն պատրաստ էր, սոսկալի փոթորիկ պայթեց, որն այն խորտակեց ու ցրիվ տվեց։ Քսերքսեսի զայրութից ,հրամայեց նեղուցի պատժել խարազանի երեք հարյուր հարվածով և ջրի մեջ ստրկություն շղթաներ գցել։ Ջրի ծեծողներին հրամայված էր արտասանել հետևյալ խոսքերը. «Չարղետ ջուր, քո տիրակալն այս պատիժը նշանակեց,քանի որ դու անազնիվ վարվեցիր, իսկ նա քեզ ոչ մի վատ բան չէր արել»։ Եվ մինչ պատժում էին ծովին, թագավորը հրամայեց սպանել մարդկանց, որոնց հրամայել էր կամուրջ կառուցել։Ծովի ու մարդկանց հասկԱցրեց ,որ ավելի լավ է պարսից տիրակալի ճանապարհին դեմ ջկանգնեն։
Հետո շինարարները փախան մի ուրիշ, ավելի ամուր կամրջի շինարարությանը։Երբ դա պատրաստ էր ու Քսերքսեսի առջև արդեն իսկապես բաց էր Եվրոպա տանող ճանապարհը, տիրակալը տատանվում էր ՝ անցնի՞ , թե՞ չանցնի։ Ամենայն հավանականությամբ, վախենում էր ծովի վրեժխնդրությունից։Փոխանակ միանգամից,նա հրամայեց քրմերին ամեն ինչ անել նեղուցի բարեհաճությունն ու ողորմածությունը նվաճելու համար, իսկ ինքն իր սուսերն ու ոսկե անոթները ծովին զոհաբերեց։ Զոհաբերությունից հետո սկսվեց անցումը, որը հինգ օր ու գիշեր տևեց։Քսերքսեսը միայն վերջում համարձակվեց ու անցավ։
Վարժ.295
Բոլորը կազմված են «ա» հոդակապից և երկու արմատից.
- քննադատ=քնին+ա+դատ
- արտատեր=արտ+ա+տեր
- եռագույն=եռ+ա+գույն
- ղեկավար=ղեկ+ա+վար
- ծովակալ=ծով+ա+կալ
- մանրախնդիր=մանր+ա+խնդիր
- աստղաշող=աստղ+ա+շող
- թուլակամ=թուլ+ա+կամ
- երկփեղկ=երկ+փեղկ
Վարժ.294
Ամբողջ աշխարհում մարդկանց արյունը չորս խմբի է բաժանվում և միանման (0 կամ 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ) նշանակվում։Երեխաները դա ծնողներից են ժառանգում։Ըստ ֆրանսիացի հոգեբան Ժան Բատիստ Դելակուրի, արյան նույն խումբն ունեցող մարդիկ նման խառնվածք ունեն։Ճապոնացի հոգեբանները պնդում են, որ մարդու արյան խումբը թույլ է տալիս եզրակացնել, թե մարդն իրականում ինչպիսի՛ն է։Արյան խումբն ամբողջ կյանքում չի փոխվում։ Բացի դրանից, թեև դա ճակատագրի վրա որոշակիորեն չի ազդում,բայց առողջության վրա ազդեցություն թողնում է։Արյան խմբերի միջև եղած տարբերությունը փոքր է,բայց չի կարելի անտեսել, որովհետև վերաբերում է էրիթրոցիտներին և արյան շիճուկի կարևոր հատկություններին։
Վարժ.293
- Այդպիսի տղային պետք է փնտրել,այնտեղ որտեղ սովորաբար չենք տեսնում։
- Քարավանը ծանր-ծանր առաջ է շարժվում,որտեղով ես անցել էի։
- Նրան անապատում հանդիպեցի,այնտեղ որտեղ սովորաբար է լինում։
- Առավոտից պատմեց այդ պատմությունը,այնքան պատմեց, որ ես հոգնեցի։
- Արդեն ուշ էր,այնքան որ փողոցը լուսավորում էր լապտերները։
- Թոռան գալը տատին կուրախացնի,որովհետև նա կարոտել էր թոառնը։
- Մի՛թե այդքան սիրում էր կատվին,որ կարող էր ծեծել հարևան երեխայի:
Խաչիկ Ղազարյան 